Er komen niet heel veel toeristen in Ethiopië en dat is geheel ten onrechte, want wat zijn er schitterende landschappen te bewonderen! Het land heeft een lange en rijke historie met veel bezienswaardigheden waarvan je er veel kan terugvinden op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het straatarme land telt bijna 100 miljoen inwoners, is 27 keer zo groot als Nederland en teert vooral op landbouw.
Ethiopië ligt in de buurt van de evenaar en is aan drie kanten omgeven door woestijnen. Toch is het klimaat anders dan je in eerste instantie zou verwachten. Op het Ethiopisch hoogland blijft de dagtemperatuur op de meeste plaatsen schommelen tussen de 22 en 29 °C. En het gebied is er groen door de overvloedige regenval. Twee tot drie oogsten per jaar zijn haalbaar. In natuurgebied Bale mountains kan het ’s nachts zelfs vriezen.
Bijzonder is ook dat de Ethiopiërs een heel andere tijd en kalender dan wij hanteren. Dag en nacht zijn daar het hele jaar ongeveer even lang. De tijd beginnen ze te tellen als het licht wordt. Hun kalender loopt ongeveer 7 jaar en 8 maanden achter op die van ons. In Ethiopië zitten ze dan ook nog maar in het jaar 2008.
Uit dit land komen vele topatleten. Niet onlogisch, want lopen is er de nationale sport. Tijdens de reis hebben we ruimschoots mogen proeven van de Ethiopische loopcultuur en zijn we op zoek gegaan naar de Ethiopische loopgeheimen. Meer informatie over de reis is HIER terug te vinden.
Yaya Africa Athletics Village
In 2009 richtte Haile Gebrselassie samen met drie anderen het Yaya Village-looptrainingscentrum op. Het is hier, op 2.700 meter hoogte, geweldig lopen en alle goede trainingsvoorzieningen zijn voorhanden. Door de ligging is deze locatie perfect voor een hoogtestage. Tijdens de ontmoeting met Haile vertelde hij net de enige eigenaar te zijn geworden van Yaya Village. Hij zei ook dat er momenteel volop bouwactiviteiten plaatsvinden om het complex verder te verbeteren. Bij onze aankomst bij Yaya Village bleek het inderdaad een grote werf te zijn.
Naar Afrikaanse maatstaven was het comfortniveau er goed. We hebben er lekker kunnen trainen en deden een rustige training die vooral bedoeld was om te wennen aan lopen op hoogte. De deelname aan The Great Ethiopian Run was immers het uiteindelijke doel van de reis. Het trainingsterrein bleek een hakhoutbos dat doorweven was met graspaden. Geweldig om te zien hoe de Ethiopische topatleten hier heel lichtvoetig en steeds van richting veranderend doorheen bewogen.
Yaya Village, Hailes trainings- en hotelcomplex.
Assela
In Oromia, 175 kilometer ten zuiden van hoofdstad Addis Abeba, kom je weinig toeristen tegen. Toch is deze regio de kraamkamer van het Ethiopische loopsucces. Uit dit gebied komen grote atleten zoals Haile Gebrselassie, Kenenisa Bekele, Tirunesh Dibaba, Derartu Tulu, en Fatuma Robe. We bezochten in dit gebied eerst Assela, de geboorteplaats van Gebrselassie. 10 kilometer buiten dit plaatsje is Haile geboren in een tent. Zijn vader was boer en zijn ouders hadden 10 kinderen. Dagelijks legde Haile de afstand naar school al lopend af. Dat ging hem zo makkelijk af dat hij tegen de zin van zijn vader voor een professionele loopcarrière koos. Dat bleek achteraf een heel goede keuze.
In Assela hebben we geluncht in een hotel van Derartu Tulu, de eerste Afrikaanse vrouw ooit die olympisch goud won. Je ziet vaak dat de Ethiopische atleten hun verdiensten in hotels investeren. Derartu is trouwens geboren in Bekoji, op zo’n twee uur rijden van Assela. In Assela zagen we ook het Tirunesh Dibaba-trainingscentrum voor jonge talenten van de Ethiopische atletiekfederatie. Ook Tirunesh is geboren in Bikoji. Tijd om daar naartoe te gaan!
Bikoji, Town of Runners
In Bikoji ontmoetten we de Ethiopische jeugdtrainer Sintayhu Eshetu. Hij heeft veel Ethiopische wereldtoppers op jonge leeftijd onder zijn hoede gehad en leidde ons rond. We bezochten een 400 m-atletiekbaan met een aarden ondergrond waar het gras z’n best deed om het te overwoekeren. Daarna gingen we door naar het plaatselijke trainingscentrum van de Ethiopische Atletiekfederatie. Talentvolle jongens en meisjes zijn daar intern en staan onder een contract van een of twee jaar. Er wordt fulltime getraind in combinatie met een schoolopleiding. De kosten moet hun familie zelf betalen.
Sintayhu Eshetu, jeugdtrainer van vele Ethiopische wereldtoppers.
De voorzieningen waren er pover: slaapzalen met stapelbedden, een weiland dat gedeeld wordt met koeien als trainingsterrein. Niet iedereen heeft geld voor loopschoenen. Een van de jongens zei dolgraag een 100 m-wedstrijdtight te willen hebben. Het blijkt dat de topatleten die door Sintayhu afgeleverd worden aan een van de ongeveer 20 professionele clubs in Ethiopië (enigszins vergelijkbaar met de Nederlandse gesponsorde schaatsteams) Sintayhu geen geld opleveren. De atleten laten na hun vertrek uit Bikoji ook weinig meer van zich horen.
Toch is de motivatie van de jonge talenten groot en gaat het er bijzonder gedisciplineerd aan toe. Dat is niet verwonderlijk. Lopen is voor de Ethiopiërs de hoop op een beter bestaan. Je bent bevoorrecht om hier te mogen trainen. En wat een geweldige loopstijl en -snelheid hebben deze jongens en meisjes. We mochten een lichte training meedoen. Wederom goed om te wennen aan de hoogte als voorbereiding op de Great Ethiopian Run. Goed ook voor het rechtstreekse contact en deze toekomstige topatleten wat beter te leren kennen.
We mochten in Bikoji een lichte training meedoen.
Het Ethiopische loopgeheim
Als we alle informatie van tijdens de reis laten bezinken, kunnen we niet anders dan concluderen dat het Ethiopische loopsucces het resultaat is van de acclimatisatie van vele generaties die op de Ethiopische hoogvlakte leven. De Ethiopiërs beschikken hierdoor over een efficiënter zuurstofoverbrengingssysteem (vooral bloedsamenstelling) dan wij. Het succes is ook te danken aan de genetische aanleg van deze kleine en licht gebouwde mensen met lange benen, slanke en flexibele heupen en slanke kuiten.
Het boerenbestaan houdt veel fysiek werk in. Daardoor zijn de Ethiopiërs in dit gebied heel sterk. Velen gaan van verafgelegen dorpjes al op heel jeugdige leeftijd al lopend naar school. Dit is niet alleen een goede looptraining, ze gaan lopen ook leuk vinden en hun talent valt al vroeg op.
De Ethiopische hoogvlakte heeft een prima klimaat met een zomerse temperatuur en veel regen en zon. Er zijn twee tot drie oogsten per jaar. De voeding is dan ook compleet en gezond. De Ethiopische pannenkoek, zoals het nationale gerecht injera op basis van het oergraan teff eruitziet, staat vaak op het menu. In teff zitten veel ijzer, mineralen en gluten. Teff zou in combinatie met groenten, fruit en het proteïnerijke schapenvlees, dat ook veel door Haile gegeten werd, net iets meer geven dan ander gezond voedsel. Ook wordt veel barley gegeten op basis van het graan kolo dat een wat grovere korrel heeft dan teff en ook zeer gezond zou zijn.
Last but not least geeft de kans op een beter inkomen door een loopcarrière een flinke motivatie om hard te trainen en prestaties te leveren.
Het Ethiopische gerecht injera op basis van teff met schapenvleesvulling.
Je kunt het effect van alle aspecten op je eigen tijden berekenen met de calculator van www.hetGeheimvanHardlopen.be. Het boek is nu ook verkrijgbaar als e-book.
Dit artikel werd mogelijk gemaakt door Hans van Dijk en Ron van Megen
