Zodra je de intensiteit van je inspanning verhoogt, hebben je spieren meer zuurstof nodig om energie te produceren. Om dit te doen, moet je hart het hartminuutvolume verhogen – de hoeveelheid bloed die je hart per minuut pompt. Regelmatige training kan je hartminuutvolume na een bepaalde tijd verbeteren, maar tot dan is een hogere hartslag de enige ‘oplossing’ van je lichaam om aan de grotere vereiste te voldoen.
In de meeste gevallen – zeker als je een gezonde, actieve levensstijl hebt, hoef je je geen zorgen te maken. Al zijn er wel bepaalde alarmbellen die moeten afgaan als je hogere hartslag gepaard gaat met andere symptomen als kortademigheid, ongemak op de borst, onregelmatige hartslag, misselijkheid, duizeligheid en flauwvallen. Bij deze symptomen raadpleeg je altijd best een dokter.
Je hartslag begrijpen
Dankzij de hedendaagse technologie van smartwatches en harstlagmeters kan je al snel in de ban raken van je hartslag – en deze zelfs vergelijken met andere lopers. Doe dat liever niet: je hartslag is voor een groot deel genetisch bepaald, alsook afhankelijk van andere factoren. Zo is het hart van vrouwen kleiner, waardoor het harder moet werken om het lichaam van zuurstof en andere voedingsstoffen te voorzien. Je lengte, spiermassa en ademhaling kunnen ook een invloed hebben op je hartslag.
Waarom je hartslag hoog kan zijn
Er zijn meerdere redenen waarom jouw hartslag hoger is dan normaal. Meestal is dit onschuldig en makkelijk te veranderen. Hieronder sommen we 9 veelvoorkomende oorzaken op.
- Je ‘rustige’ loop is misschien toch niet zo rustig
Wanneer je net begint met lopen (of het lopen weer herneemt na een pauze) stimuleert eender welke inspanning je sympatische zenuwsysteem. Dat is het deel van je hersenen dat verantwoordelijk is voor de bekende vecht-vluchtmodus. Door een toename in adrenaline stijgt je harstlag en versnelt je ademhaling. Na een bepaalde periode begint je lichaam zich hieraan aan te passen en verkleint de impact op je cardiovasculaire systeem. Sterkere spieren zijn beter in het zuurstof uit je bloed halen, waardoor je dus niet langer zo’n hoge hartslag nodig hebt om je lichaam van energie te voorzien. Ook je hart zelf wordt sterker: het kan meer bloed rondpompen per hartslag. Bovendien verbeter je je vagale tonus en dus de mogelijkheid om je parasympatische systeem te activeren, wat je helpt om je lichaam te kalmeren bij stress.
Tel dit allemaal samen en na zo’n twee weken regelmatig lopen, zal je al een verschil in je hartslag kunnen waarnemen. Niet enkel daalt je hartslag, maar je pieken aan elke nieuwe intensiteit zijn ook minder. Daarnaast zal je merken dat je hartslag sneller weer zakt na een intensieve inspanning. Tot dan kan het helpen om je hartslag onder controle te krijgen door trager te lopen. In plaats van een specifiek tempo te beogen dat je denkt dat makkelijk zou ‘moeten’ aanvoelen, focus je je beter op de waargenomen inspannning. Je kan ook een beroep doen op de bekende babbeltest. Tijdens een echte rustige loop moet je in staat zijn om een volledige conversatie te voeren met je looppartner.
- Je hebt een slaaptekort
Voldoende rust is essentieel om de voordelen van je trainingsinpanningen te plukken. En een slechte nachtrust kan je hartslag de volgende dag beïnvloeden. Een slaaptekort verstoort je normale circadiaans ritme, waarbij het stresshormonen als cortisol en adrenaline verhoogt. Dit maakt je hart gevoeliger voor intensiteitsveranderingen, wat zorgt voor een hogere hartslag dan normaal.
- Je bent gedehydrateerd
Wanneer je weinig vocht hebt, vermindert het totaal bloedvolume in je lichaam. Doordat je hart minder bloed rondpompt moet het harder werken om dezelfde hoeveelheid liter tot bij je spieren te brengen. Ook je elektrolytenpeil speelt een rol. Mineralen zoals sodium en kalium zijn essentieel voor een goede werking van het hart. Wanneer je uitgedroogd bent, verandert ook de pH-waarde van je bloed, wat ook een impact heeft op je hartslag.
- Je hebt een ijzertekort
IJzer speelt een cruciale rol om zuurstof van je longen te transporteren naar de rest van je lichaam. Wanneer je dus een tekort hebt aan dit mineraal, moet je hart harder werken om dit te compenseren. Je dokter of diëtist kunnen een mogelijk ijzertekort vaststellen. Hij/zij zal indien nodig ijzerrijke voeding of supplementen adviseren om het tekort aan te vullen.
- Je bent zwanger
Twee lichamen voeden – dat van jezelf en je baby – vereist meer bloed en meer inspanning om het door je cardiovasculaire systeem te laten stromen. De hartslag zou bij het merendeel van de zwangere vrouwen zo’n 20 tot 25% hoger liggen tijdens de zwangerschap bij het lopen of andere vorm van lichaamsbeweging.
- Je schildklier doet overuren
Je schildklier scheidt hormonen af die invloed hebben op je hartslag, bloeddruk en cholesterolniveau. Wanneer deze niet goed functioneert, kan je dus ook wijzigingen in je hartslag waarnenen. Een overactieve schildklier kan een verhoging in hartslag met zich meebrengen, net als een aanpassing van medicijnen om een schildklierprobleem mee op te lossen.
- Je neemt bepaalde medicatie
Hoewel sommige medicijnen, zoals bètablokkers voorgeschreven worden voor andere hartaandoeningen om je hartslag te verlagen, kunnen bepaalde medicijnen je hartslag ook verhogen. Medicijnen zoals astmapuffers, antidepressiva en behangelingen voor ADHD kunnen een verhoogde hartslag als bijwerking hebben.
- Je hebt cafeïne genuttigd
Cafeïne is een stimulant, wat betekent dat je je adrenalinepeil en sympathische zenuwstelsel hierdoor beïnvloed kunnen worden. Koffie, thee, repen of gels met cafeïne, etc. kunnen ervoor zorgen dat je al snel meer consumeert dan je beseft. In de meeste gevallen is dit geen probleem, maar dosissen van meer dan 400 mg per dag kunnen neveneffecten als hoofdpijn, angst en hartkloppingen veroorzaken. Sommigen zijn er gevoeliger aan en ervaren deze effecten ook als ze miner dan 400 mg conusmeren. Je inname monitoren en zien hoe je je daarbij voelt is een goed idee.
- Je bent overwerkt
Je mentale gezondheid gaat samen met je fysieke gezondheid. Stress of emotionele problemen op andere vlakken van je leven kunnen ook je cortisol- en adrenalineniveaus doen stijgen, en daarmee dus je hartslag. Ook overtraining kan zowel je rusthartslag als hartslag tijdens het lopen verhogen.
