Obesitascijfers zouden de voorbije vier decennia maar liefst verdrievoudigd zijn wereldwijd. Zwaarlijvigheid verhoogt het risico op hartaanvallen, diabetes type 2 en bepaalde types kanker. Om deze risico’s te beperken en de strijd tegen overtollig gewicht aan te gaan is de populariteit van diëten de laatste jaren sterk toegenomen, maar een nieuwe studie stelt dat de focus op gewichtsverlies de verkeerde aanpak is om gezond te zijn. Zo blijkt uit een recente studie dat mensen die zwaarlijvig maar wel fit zijn een kleiner risico hebben op vroegtijdig overlijden dan zij met een normaal gewicht die niet fit zijn.
Overgewicht en toch gezond?
“Dat betekent dus dat de focus moet liggen om mensen meer te laten bewegen in plaats van mensen te laten diëten”, aldus co-auteur van de studie Glenn Gaesser. De professor bewegingsfysiologie van de Arizona State University bestudeert al lange tijd het effect van lichaamsbeweging op de gezondheid. Veel van zijn onderzoeken toonden aan dat sporten niet erg doeltreffend is bij gewichtsverlies, omdat je met sporten niet voldoende kilocalorieën zou verbranden om veel af te vallen. In andere onderzoeken van Gaesser stelde hij echter vast dat de gezondheidsproblemen van mensen met overgewicht (zoals hoge bloeddruk, slechte cholesterol en insulineresistentie) significant verbeterden wanneer de proefpersonen meer begonnen te bewegen, los van hoeveel gewicht ze verloren. Voor Gaesser was het aanleiding om na te gaan of mensen met overgewicht toch gezond konden zijn en of hun sterfterisico groter was dan slanke mensen die niet fit zijn.
Hiervoor onderzocht hij met een onderzoeksteam de resultaten van meer dan 200 eerdere studies (vooral meta-analyses) over diëten, lichaamsbeweging, metabolisme en levensduur. De conclusie van het onderzoek was opvallend: de resultaten toonden aan dat fysieke activiteit en verbeterde fitheid het risico op vroegtijdig overlijden bij sedentaire vrouwen en mannen met obesitas met 30% en zelfs meer verminderden, zelfs als hun gewicht hetzelfde bleef. Het sterfterisico bij zwaarlijvige personen zou door te diëten ook met 16% afnemen, maar die bevinding kon niet door alle onderzoeken worden aangetoond. Zo toonden bepaalde studies zelfs aan dat het risico op overlijden helemaal niet verminderde door te vermageren.
Jojo-effect
In vele van de onderzochte studies bleek dat het welbekende jojo-effect van gewichtverlies vaak resulteerde in stofwisselingsproblemen, zoals diabetes, een hogere cholesterol en een kortere levensverwachting. Lichaamsbeweging gaat deze gezondheidsproblemen net tegen én kan ook de vetopslag veranderen. “Dat komt doordat zwaarlijvige personen door te sporten visceraal vet verliezen, zelfs als het totale gewichtsverlies verwaarloosbaar is”, aldus Geasser. Dit visceraal vet is schadelijk voor onze gezondheid.
“Het lijkt erop dat beweging vet fitter maakt”, besluit Gaesser. “Wanneer het aankomt op het verkleinen van het sterftericiso, doe je er beter aan om je activiteitenniveau en fitheid te verhogen, eerder dan je bewust te focussen op gewichtsverlies.”