Een rood-wit Nike-joggingspak, bijpassende sneakers en een grote glimlach. Kelvin Kiptum zit er ontspannen bij. Samen met zijn Rwandese coach Gervais Hakizimana (36) kletst hij een beetje bij. Het gaat ongetwijfeld over de drukke dagen in Nederland en België. Het is begin november als RunningBE op het hoofdkantoor van Golazo in het Belgische Paal, waar het management van Kiptum gevestigd is, uitgebreid spreekt met de nieuwe wereldrecordhouder op de marathon. Kiptum is drie dagen in Nederland en België om tekst en uitleg te geven over zijn deelname aan de NN Marathon Rotterdam 2024.
“Be welcome”, zegt Kelvin Kiptum als we binnenstappen. Hij veert op en geeft een hand. “Hi, I’m Kelvin. Take a seat. I’m happy you’re here.”
Kiptum spreekt kalm, met een zachte stem. Soms zelfs verlegen. De manier waarop hij zich voorstelt, tekent zijn bescheidenheid. De hele wereld weet intussen wel wie Kelvin Kiptum is. Op 8 oktober 2023 deed hij de sportwereld daveren door het wereldrecord van marathonfenomeen en landgenoot Eliud Kipchoge met 34 seconden te verpulveren. De nieuwe toptijd bedraagt 2:00:35. Daarmee lijkt de magische grens van 2 uur nu écht binnen bereik. Misschien gebeurt het binnenkort in Rotterdam? Later meer daarover.
Slechts drie marathons heeft Kiptum in de benen. Hij won ze allemaal. In december 2022 debuteerde hij in Valencia (2:01:53), in april 2023 won hij in Londen (2:01:25). Met zijn winst en wereldrecord in Chicago in oktober 2023 werd Kelvin Kiptum in één klap wereldberoemd. Bijzonder feitje: hij won al zijn marathons met een zogeheten negatieve split, waarbij hij dus het tweede deel van de race sneller aflegde dan de eerste helft.
Ik kan me voorstellen dat er voor jou veel veranderd is sinds Chicago?
Kelvin Kiptum: “Klopt, maar het is niet zo dat alles totaal anders is. Ik leef nog altijd het leven dat ik daarvoor had. De manier waarop ik train en de mensen waarmee ik omga zijn hetzelfde. Wat wel veranderd is: ik ben nu beroemd. Iedereen weet nu wie Kelvin Kiptum is. Mensen op straat herkennen me en roepen ‘Hi Kelvin’ naar me.”
Vind je dat leuk?
“Zeker. Het zijn mijn fans. Ik maak graag tijd voor foto’s en selfies, zie het absoluut niet als een last. Vanochtend liep ik hier een klein rondje van 15 km. Ik stopte een paar keer om op de foto te gaan. Heel leuk, zeker omdat er ook kinderen bij waren. Ze waren blij me te zien.”
TROUW AAN ROOTS
Kiptum groeide op in Chepsamo, een klein dorpje in het westen van Kenia. Het gebied ligt 2600 meter hoog. Tel daarbij het prachtige landschap en de goede, heuvelachtige wegen en je begrijpt waarom deze regio veel topatleten voortbrengt. Ook voor buitenlandse lopers is het een aantrekkelijk gebied om te trainen. Kiptum komt uit een boerenfamilie en is het tweede kind uit een gezin met zeven kinderen. “Ik groeide op tussen de koeien en schapen. Natuurlijk hielp ik mee op de boerderij. Onze regio is niet heel erg ontwikkeld, maar naar Keniaanse begrippen is het gemiddeld. Nadat ik de basisschool afrondde, begon ik met hardlopen. Ik sloot aan bij een lokale groep en probeerde hen bij te houden, maar dat was in het begin onbegonnen werk.”
“Het is heel simpel: als je meer loopt, geniet je er meer van”
Wanneer wist je dat je professioneel loper wilde worden?
“Als ik op school of thuis was, zag ik veel atleten voorbijkomen. Ik weet nog dat ik tegen mezelf zei: ‘op een dag word ik ook een hardloper’. Mijn moeder was ook een atlete. Ze heeft mij geholpen om te beginnen. Mijn vader dacht er aanvankelijk anders over, wou dat ik naar de universiteit ging. Maar in mijn hoofd was er maar één optie: professioneel hardloper worden. Dat leverde wel wat discussies op.”
Hoe ervaarde je die periode?
“Dat was zwaar, maar ik bleef doorgaan. Nadat ik twee jaar serieus aan het trainen was zei hij: ‘OK Kelvin, het is goed. Ga het maar doen.’ Sindsdien steunt hij mij in alles en is hij een tevreden vader.”
Wat vind je zo leuk aan lopen?
“I just love it! Vanaf het allereerste moment. Lopen houdt je lichaam gezond, fit en actief. Je moet er gewoon van genieten.”
Maar hoe doe je dat dan? Dat is niet voor iedereen even makkelijk.
“Door iedere dag te lopen. Het is heel simpel: als je meer loopt, geniet je er meer van.”
Ga jij weleens lopen zonder dat je ervan geniet?
(Lacht en kijkt verbaasd) “Nee, nooit! Ik geniet iedere dag van mijn sport. Echt waar, no chance dat ik met tegenzin ga lopen. Iedere ochtend als ik wakker word, denk ik aan lopen.”
Een dag zonder hardlopen is een dag niet geleefd?
“Ja, ja, ja! That’s it!”
“Ik ging op pad en vroeg aan mensen of ik loopschoenen mocht lenen. Dat vond ik lastig, maar ik had geen keuze. We hadden geen geld om ze te kopen”
GELEENDE LOOPSCHOENEN
Terug naar de jonge Kiptum. Hij noemt specifiek twee namen die hem inspireerden om te gaan hardlopen: Timoty Cherigat en zijn neef Bernard Chepkok. Cherigat won de Boston Marathon in 2004 en woonde op 1 km van Kiptums ouderlijk huis. “Hij was de grote held van het dorp. Ik zag hem vaak trainen. En toen dacht ik: zo wil ik ook zijn. That’s my guy! Later kwam mijn neef naar het gebied. Hij was pacer voor de Ethiopiër Haile Gebrselassie (voormalig wereldrecordhouder op de marathon en winnaar van twee olympische gouden medailles; red.). Hij liep wedstrijden in Europa. Zijn verhalen gaven mij inspiratie.”
Hoewel Kiptum de levensstandaard in zijn dorp als gemiddeld bestempelt, waren de financiële mogelijkheden beperkt. Dat blijkt uit het feit dat de wereldrecordhouder nooit op de atletiekpiste trainde, in tegentelling tot vrijwel alle andere Afrikaanse topatleten. Zij starten op de piste en maken later de overstap naar de weg. Kiptum dus niet. De reden? De dichtstbijzijnde atletiekpiste ligt in Eldoret, zo’n 35 km verderop. “We hadden geen geld om die reis te maken. Het was moeilijk om financiële steun te krijgen. Het ging gewoon niet, dus ben ik op de weg begonnen. Maar ja, daar ben ik niet slechter van geworden, toch?” Kiptum vertelt dat hij door de beperkte financiële middelen stuitte op een ander praktisch probleem: het vinden van loopschoenen.
Hoe kwam je dan wel aan schoenen?
“Ik ging op pad en vroeg aan mensen of ik schoenen mocht lenen. Dat vond ik lastig, maar ik had geen keuze. We hadden geen geld om ze te kopen. Dat klinkt raar voor jou, hé? Maar het is normaal in mijn regio. Na een training of wedstrijd maakte ik de schoenen proper en gaf ik ze terug. Heel af en toe mocht ik een paar houden. Ik was al blij dat ik niet op blote voeten hoefde te trainen.”
300 KM PER WEEK
Zijn situatie van toen staat in schril contrast met die van nu. De overwinning in Chicago leverde hem zo’n 150.000 dollar op (exclusief de bonus van het wereldrecord), op Instagram heeft hij bijna 100.000 volgers en de mediaverzoeken stapelen zich op. Maar het komt hem allerminst aanwaaien. Kiptum staat bekend om zijn trainingsregime. Om dat te illustreren: een trainingsweek van 250 km is voor hem aan de magere kant. Als hij in volle voorbereiding is voor een race komt hij boven de 300 km per week, significant meer dan zijn concurrenten. Eliud Kipchoge bijvoorbeeld komt aan 180 à 220 km.
Hoe ziet zo’n trainingsweek er in detail uit?
“Als ik mij aan het voorbereiden ben op een marathon loop ik in de ochtend 25 km. Daarna ga ik rusten. In de avond train ik dan nog zo’n 13 km.”
Elke dag?
“Ja. Ik heb geen rustdagen.”
Is dat jouw geheim?
“Ik denk het wel. Ik geloof in veel kilometers maken. Gewoon trainen, trainen en trainen. Je zou kunnen denken dat ik op zondag een rustdag plan. Maar nee, ook dan ga ik lopen. Wat ik doe als ik niet train? Dan slaap ik of werk ik aan mijn herstel.”
Heb je dan nog tijd voor hobby’s?
“Nee. Het enige wat ik doe is af en toe voetbal kijken (Kiptum is fan van Chelsea; red.) en naar muziek luisteren. Uitgaan? Nee, nooit. Daar heb ik geen tijd voor.”
Hoewel Kiptum heilig gelooft in het maken van veel kilometers zet coach Gervais Hakizimana daar vraagtekens bij. Sterker nog: hij probeert zijn poulain af te remmen omdat hij vreest voor blessures en een korte carrière. De atleet en de coach kennen elkaar al lang. Kiptum probeerde als 13-jarige al de trainingsgroep van Hakizimana, destijds zelf een professioneel afstandsloper, bij te houden.
Hoe loopt die samenwerking tussen jou en je coach?
(Lacht) “Eerlijk gezegd klaagt hij meestal over mij. En dan gaat het er vooral om dat ik te veel kilometers loop, volgens hem. Als hij zegt dat ik 20 km moet trainen, doe ik er meestal 25.”
Dus jij luistert niet?
“Jawel hoor, ik luister altijd. Alleen doe ik er niet altijd iets mee. Maar soms voel ik dat mijn lichaam moe is. Dan heeft hij gelijk en moet ik minderen. Dat vind ik wel moeilijk.”
Kiptum is niet alleen topatleet. Hij is ook echtgenoot en vader van zoon Caleb (7) en dochter Precious (4). Om goed te trainen, verblijft hij door de week in Chepkorio. Dat ligt op zo’n 3 km van het huis waar zijn vrouw met de kinderen woont. Op zaterdag komt hij naar huis om het weekend door te brengen met zijn familie.
Wat vinden zij van jouw carrière?
“Ze steunen me enorm. Zij zorgen ervoor dat ik blijf pushen om er alles uit te halen.”
Hoe is het om door de week niet bij hen te zijn?
“Ik moet opofferingen maken. Ik wil verder van huis zijn, omdat ik dan beter kan trainen en rusten. Maar ik doe het ook voor hen. Als ik goede resultaten behaal, is dat ook goed voor mijn vrouw en kinderen. Familie is mijn eerste prioriteit in het leven. Maar ik mis hen zeker. Als ik dan in het weekend thuis ben, maak ik ze blij. Dan gaan we spelen of met z’n allen naar de stad.”
PUSHEN NAAR WERELDRECORD
Dan even terug naar 8 oktober 2023. De dag waarop Kiptum de nieuwe norm zette in de marathonwereld. Toch was zijn deelname anderhalve week voor de start onzeker. “Ik werd ziek en had een liesblessure. Twee dagen lag ik in bed. Daarna begon ik weer met rustig joggen. Achteraf was het niet zo’n big deal, al heb ik wel kort twijfels gehad om te gaan. Maar ik dacht meteen: ik wil de competitie aangaan. Eigenlijk was het een goede periode om ziek te zijn.”
En de race zelf. Met wat voor idee ging je die in?
“Ik wist vooraf dat ik een goede race ging lopen. Mijn doel was om het parcoursrecord (sinds 2013 op naam van Dennis Kimetto in 2:03:35; red.) én mijn persoonlijk record te breken. Maar halverwege dacht ik: ‘Misschien kan ik wel 2:01 lopen. Misschien wel een wereldrecord.’ Daarom bleef ik pushen.”
Wanneer wist je zeker dat het ging lukken?
“Bij kilometer 40. Ik voelde me comfortabel en sterk. Het was gewoon mijn dag. Dat moment was misschien nog wel mooier dan het moment dat ik over de finish kwam.”
De prestatie van Kiptum werd groots gevierd in Kenia. Op het vliegveld van Nairobi was het onthaal immens. De ene speech was nog langer dan de andere. Beelden op social media laten zien dat Kiptum, met een typische Keniaanse krans om zijn nek, op de schouders gedragen werd door het toegestroomde publiek. Ook in Chepsamo was het groot feest: vier stieren werden geslacht. “Het was twee dagen feest. Ik heb ongelooflijk veel felicitaties gekregen.”
Kiptum is met zijn 24 jaar nog relatief jong. Toch is hij met zijn prestaties een inspiratie voor de nieuwe generatie. “Daarvan ben ik me bewust”, zegt hij. “Ik hoop hen energie te geven, zodat ze de juiste mindset krijgen en hun doelen kunnen bereiken. Ik wil ook iets terugdoen voor mijn gemeenschap in Kenia. Wat dat precies is, weet ik nog niet. Maar het houdt me wel bezig.”
En als we het omdraaien. Wie is op dit moment jouw grootste inspiratie?
“Eliud Kipchoge. Ik wil lopen zoals hij. Hij is een groot atleet die veel heeft bereikt in zijn carrière. Kipchoge is een inspiratie voor ons allemaal.”
Maar je hebt inmiddels ook zijn wereldrecord afgepakt. Hoe is jullie relatie?
“Het is lang geleden dat ik hem sprak. Ik geloof zo’n vier jaar geleden. Ik denk dat hij druk is, net als ik. Soms zien we elkaar van een afstand als we trainen in het bos, want hij traint in Kaptagat op 6 km afstand van Chepkorio. Dan zwaaien we naar elkaar.”
ROTTERDAM EN OLYMPISCHE SPELEN
Zondag 14 april 2024. Dan staat de wereldrecordhouder aan de start bij de Erasmusbrug. Het is niet de eerste keer dat Kiptum in Nederland zal deelnemen aan een race. In 2019 liep hij de NN Marathon Rotterdam als pacer. Later dat jaar streed de Keniaan voor de overwinning tijdens de 10 km van de Singelloop in Utrecht.
Weet je dat nog?
(Na een korte stilte) “Ik verloor, hé? Fotofinish met Abraham Cheroben, toch? Heb je het gecheckt?”
Klopt. Hij won in een tijd van 28:17.
“Nu weet ik het weer. Tja, die tijd … Het regende en waaide. We konden geen goede tijd lopen. Het is niet te vergelijken met tegenwoordig. Als ik nu een marathon loop, is mijn tijd tussen het 30- en 40-kilometerpunt rond de 27:50. Haha, ongelooflijk, hé?”
Even over Rotterdam. Waarom heb je gekozen voor deze wedstrijd?
“Ik heb iets met deze stad. In 2019 liep ik hier als pacer 27 km. Het vlakke, snelle parcours beviel me goed. Ik zei meteen dat ik wou terugkomen. Dat was eigenlijk al het plan in 2022, maar een blessure gooide roet in het eten. Maar straks in april ben ik er. Niets staat dat in de weg.”
Iedereen wil weten: ga je daar een poging doen om onder de 2 uur te lopen? Is het mogelijk?
“In eerste instantie is mijn doel om mijn persoonlijk record te verbeteren. Maar onder de 2 uur? Dan moet écht alles meezitten: het parcours, het weer en de voorbereiding.”
Wat moet je verbeteren om onder de 2 uur te lopen?
“Niet specifiek één ding. Ik moet juist hetzelfde blijven doen. Volledige focus op mijn training houden. Dat is het belangrijkste voor het vervolg van mijn carrière, want ik hoop dit nog lang te doen. Misschien wel 10 of 15 jaar. Ik wil races winnen en ooit een gouden medaille pakken op de Olympische Spelen.”
Als je moet kiezen: liever goud op de Olympische Spelen in Parijs of onder de 2 uur in Rotterdam?
“Ik snap je vraag, maar die limiet van 2 uur zit niet in mijn hoofd. Ik wil snel gaan en mijn tijd verbeteren. Daarna volgen vrij snel de Olympische Spelen. Daar ga ik voor een medaille. Het jaar daarna focussen we op een ander doel.”
“Als je iets wilt bereiken, heb je discipline nodig”
DISCIPLINE
De NN Marathon Rotterdam lijkt populairder dan ooit. De tickets voor de mythische afstand waren in een recordtempo (8 dagen!) uitverkocht. De organisatie verwacht over het hele weekend zo’n 50.000 deelnemers. Kiptum liep in zijn carrière drie marathons, maar krijgt tijdens zijn race weinig mee van al die recreatieve lopers die aan de start staan. “Tijdens de race focus ik me volledig op het bereiken van mijn doelen. Dan ben ik écht alleen met mezelf bezig. Maar ik weet dat ze er zijn, want ze zorgen voor een mooie sfeer. En van 2019 herinner ik me het superenthousiaste publiek in Rotterdam, dat was geweldig!”
De lopers die straks in Rotterdam of in een ander mooi voorjaarsevenement aan de start staan, willen graag een paar tips van jou. Wat is je beste advies?
(Na lang nadenken) “Weet je, misschien is mijn beste advies gewoon hard trainen. Want als je hard traint, krijg je goede resultaten.”
Wat bedoel je met hard trainen?
“Focus op jouw training. Ga geen trainingen skippen of minder kilometers lopen dan gepland. Heb je een coach? Volg dan strikt zijn programma.” (Een glimlach kan hij niet onderdrukken, want hij weet dat hij zich daar enigszins tegenspreekt; red.)
Discipline is dus de kern?
“Ja! Als je iets wil bereiken, wat dat ook is, heb je discipline nodig. Anders bereik je jouw doelen niet.”
“Supergedisciplineerd in alles wat hij doet”
Discipline. Het komt terug in alles wat de jonge Keniaan doet en zegt. Het is dat wat hem onderscheidt van andere atleten. Dat zegt de Belgische manager van Kiptum, Marc Corstjens, die we na het interview met Kiptum spreken. Corstjens ontdekte de Keniaan in 2018 tijdens nationale wedstrijden. “Hij is de enige Keniaan die ik ken die altijd op tijd is. Hij is supergedisciplineerd in alles wat hij doet. Dat is waarmee hij het verschil maakt. Of ik verbaasd ben door zijn resultaten op de marathon? Nee, die komen zeker niet uit de lucht vallen. Hij liep eerder vier halve marathons onder het uur en één zelfs onder de 59 minuten. Dan kan je veel verwachten.”
Training is één. Heb je ook een tip op het gebied van voeding?
“Voor de marathon: eet vooral wat je altijd eet. Wat ik at voor de start van de Chicago Marathon? Een klein ontbijtje, thee en pasta. Ik ben een grote fan van pasta. Verder hecht ik veel waarde aan genoeg water drinken en voldoende fruit eten.”
Train je liever op de weg of in het bos?
“In het bos. Ik houd van de natuur. En daarbij: het is minder belastend voor het lichaam, waardoor ik beter herstel.”
Lopen in groep of alleen?
“In groep. Hoewel ik meestal alleen train. Maar ik denk dat een groep heel belangrijk is. Het zorgt voor afleiding en voorkomt dat je niet verveeld raakt. Onderweg praten met elkaar kan je helpen. Dat is een advies aan andere lopers: sluit je aan bij een groep.”
Tot slot. ‘There is no limit to human energy‘ is een bekende uitspraak van jou. Wat betekent dat voor jou?
“Grenzen bestaan niet. We kunnen veel meer dan we denken. Te veel mensen focussen op wat niet kan.”
Jij niet, hé?
“Nee, inderdaad. Ik sta iedere dag op met het idee mijn grenzen te verleggen.”
Na een kleine drie kwartier zit het interview erop. We spraken hier niet met een vedette die het zoveelste interview móest geven. Eerder met een geïnteresseerde, kalme en bescheiden jonge man die met extreme toewijding werkt aan grootse doelen. Hij staat op, lacht en geeft een hand. “Dankjewel voor je komst. Het was leuk om ideeën te delen. Ik hoop je in Rotterdam weer te zien. Dat wordt mijn dag.”
