In deel 1 van deze serie behandelden we de ervaringen van auteur Hans, die in de maand december sliep in een hoogtetent van BLM Altitude. Vandaag de ‘proof of the pudding’: wat voor effecten had die maand nu concreet op het lichaam van Hans en zijn loopprestaties?
Het effect op de bloedwaarden van Hans
Hans heeft een nulmeting laten doen van zijn bloed op 21 oktober 2014 (dus voor het begin van het experiment met de tent). Vervolgens heeft hij zijn bloed laten onderzoeken op 29 december 2014 (nadat hij vrijwel 1 maand in de tent had geslapen) en nogmaals op 9 januari (1 week nadat hij uit was gestopt met de tent zodat zijn lichaam zich weer geacclimatiseerd was aan normale lucht). De resultaten staan in onderstaande tabel en zijn behoorlijk indrukwekkend, want alle relevante bloedwaarden zijn met 6-7% verbeterd! Dit geldt zowel voor het hemoglobinegehalte als de hematocrietwaarde als het gehalte aan rode bloedcellen (erytrocyten). Bovendien bleek uit een meting van het gehalte aan reticulocyten, dat inderdaad jonge rode bloedcellen waren gevormd. Het ferritinegehalte bleef op peil, mede door de inname van ijzerpillen (30 mg per dag). Hans is heel blij met deze resultaten! Louter het slapen in een hoogtetent blijkt dus inderdaad een flink effect te hebben op de bloedwaarden, die het zuurstoftransportvermogen bepalen. Het feit dat de metingen op 29 december 2014 nog iets hoger waren, klopt met de theorie dat het bloedplasmavolumen tijdens een hoogtestage wat afneemt. Na de hoogtestage neemt het plasmavolume weer iets toe, waardoor de concentraties iets afnemen.
Hoeveel effect hebben de bloedwaarden op je loopprestaties?
Het zuurstoftransport door je lichaam wordt verzorgd door je rode bloedcellen en met name het hemoglobine daarin. Je zou dus denken dat een toename van 7% ook kan leiden tot een verbetering van je VO2 max van 7%. Omdat je VO2 max heel bepalend is voor je loopprestaties op de langere afstand, zouden die dan ook 7% beter kunnen worden. Toch is het werkelijke effect minder groot. Ook andere factoren bepalen je prestaties waaronder de zuurstofoverdracht in je spieren. In de literatuur zijn diverse onderzoeken gerapporteerd, waaronder die van Levine en Stray-Gundersen (1,2,3). In de onderstaande tabel zien we dat zij ook een verbetering van het HB-gehalte van 7,5% vonden bij elitelopers, maar slechts een verbetering van de VO2 max van 3,2% en een verbetering van de tijd op de 3000 meter van slechts 1%. Toch zijn ook die waarden nog zeer de moeite waard natuurlijk, temeer daar ze bij minder getalenteerde ‘college runners’ een verbetering van de tijd op de 5000 meter van 3,7% waarnamen!
Wat was het effect op de loopprestaties van Hans?
Hier doet zich het vervelende feit voor dat Hans de laatste maanden van 2014 nogal in een dalletje zat. Hij tobde met een onwillige bilspier en had wat last van zijn rug. Hoe kun je nu reëel concluderen of er een positief effect van de tent is geweest en zo ja, hoe groot dat is? In Het Geheim van Hardlopen hebben we al eerder uitgelegd dat het heel moeilijk is om een effect van 1% statistisch hard aan te tonen; je zou daarvoor een grote testgroep nodig hebben. Bij een test met 1 persoon loop je er direct tegen aan hoe je het negatieve effect van de bilspier en de rugproblemen moet scheiden van het positieve effect van de tent?
Dit gaat helaas niet, zoals Hans ook ervoer bij de wedstrijden in het begin van 2015 waar hij teleurstellend presteerde, zelfs flink slechter dan in 2014. Ook bij de trainingen kon Hans niet de vorm van 2014 terugvinden. Later heeft hij de conclusie getrokken dat hij in deze periode kennelijk overtraind is geweest. Achteraf had hij de ‘hoogtestage’ dus beter niet kunnen doen in deze periode. Het is in ieder geval niet mogelijk om op basis van deze periode iets te zeggen over het effect op zijn loopprestaties.
Literatuur:
1. Living high-training low: effect of moderate-altitude acclimatization with low altitude training on performance, B.D. Levine and J.Stray-Gundersen, J Appl Physiol 83: 102-112,1997
2. Living high-training low altitude training improves sea level performance in male and female elite runners, J. Stray-Gundersen, R.F. Chapman and B.J. Levine, J Appl Physiol 91: 1113-1120, 2001
3. Endurance training at altitude, P.U. Saunders, D.B. Pyne and C.J. Gore, High Altitude Medicine & Biology, 10: No 2, 135-146, 2009
Je kunt het effect van alle aspecten op je eigen tijden berekenen met de calculator van www.hetGeheimvanHardlopen.be. Het boek is nu ook verkrijgbaar als e-book.
Dit artikel werd mogelijk gemaakt door Hans van Dijk en Ron van Megen.
