Daar verschijnt hij dan met zijn typisch guitige en wat verstrooide blik. I’m my clone, zegt zijn T-shirt. Zou de lopende Scheire een totaal andere mens zijn dan de vrolijke spring-in-’t-veld van op televisie? Om het wat klef te verwoorden: loopt Scheire wetenschappelijk of eerder grappig? “Sexy, hé… dit broekje”, zegt hij vervolgens. Het is een rood niemendalletje. Ironie kan zich dus perfect in een lapje stof uitdrukken.
“Wist je dat lopen ronduit achterlijk is?”, steekt Scheire meteen van wal. “Toch als je het vanuit het standpunt van de fysica bekijkt. De omzetting van energie in een voorwaartse beweging verloopt ronduit ridicuul bij lopen. We verspillen immers veel energie door die voorwaartse beweging te combineren met een opwaartse. We springen bij het lopen altijd een beetje op en vervolgens vooruit. Die opwaartse beweging is idioot in de energetische zin van het woord, want we zakken alweer meteen. Dat is zoals gewichten omhoog duwen, ook volstrekt belachelijk. Maar het traint wel je spieren natuurlijk.”
“Wist je dat lopen ronduit achterlijk is?”
Lieven Scheire
“Dan is fietsen veel intelligenter. Met veel minder energie raak je al makkelijk drie keer zo snel vooruit met de fiets. Dat iets zuiver mechanisch zo’n giga-effect heeft, is knap. Wat dan weer verklaart waarom je in je zoektocht naar een betere conditie veel minder tijd nodig hebt om die te vinden bij het lopen tegenover het fietsen.” De fysicus Lieven Scheire botst hier dus duidelijk met de mens Lieven Scheire in de appreciatie van het lopen.
De boer die de ultraloop won
We weten het al, Lieven dolt maar al te graag als een forensische bloedhond rond op de planeet wetenschap en al haar bijplaneten. Op televisie wordt hij daarvoor trouw bijgestaan door het enige wezen dat zichzelf kan kietelen door tegelijk op crtl-shift-alt te drukken: Googleman. Tijdens het interview doet Scheire het echter in zijn eentje. Gevraagd naar een wetenschappelijk weetje over lopen waar hij – in vergelijking met het energienieuwtje – wél vrolijk van wordt, weet hij het antwoord meteen: “de Australische ultraloopboer!”
“In Australië heb je dus een boer die een weiland heeft dat wel een dorp groot is. Hij is al een heel eind in de vijftig, als hij al geen zestig is. Hij hoedt zijn koeien al lopend. En dat loopje is een soort sloffend lopen. Op zijn gummilaarzen, inderdaad.” Scheire doet even op hilarische manier het loopje na. Het ziet er niet uit. “Nu wil de grap dat die man meedeed aan de meerdaagse ultraloop van Sydney naar Melbourne. Zo?n 780 km lang over enkele dagen. In zijn overall en gummilaarzen verscheen hij aan de start en won de wedstrijd! Omdat hij heel weinig slaap nodig had en omdat hij met zijn loopje op een minimale manier energie verspilde. De grap is dat professionele ultralopers zijn stijl nu kopiëren. Het loopje draagt zijn naam: de zus-enzo-shuffle.”
Bestaat er een Scheire-loopje? Of ga je er eentje ontwikkelen?
Lieven Scheire: “Ik heb een oom langs Geirnaert-kant die in de jaren tachtig een meer dan behoorlijke marathonloper was, maar mijn eigen ouders waren alvast geen lopers. Dus historisch gezien bestaat er geen Scheire-loopje. Toch waren mijn ouders wel een beetje sportief en stimuleerden ze me om te sporten. Ik werd zo rond mijn tiende lid van de Wachtebeekse atletiekclub ACNS. Daarnaast deed ik nog aan turnen, badminton en volleybalde ik ook op school. Een bezig bijtje dus. De nadruk lag wel op de atletiek, waarin ik ook aan jeugdkampen deelnam. Ik deed wat veldlopen, maar vooral toch aan hoogspringen.”
Dat is een heel explosieve sport, absoluut niet te vergelijken met het veldlopen.
“Juist. Door te turnen was ik nogal lenig en ja, ik trainde er hard voor. Ik haalde jammer genoeg de twee meter niet, maar 1m80 lukte me wel. Het lag ook wel een beetje aan de begeleiding. Er was geen specifieke hoogspringtrainer in Wachtebeke, tegelijkertijd was het wel de sport die me het meeste lag. Ik heb me daarom trouwens tijdens mijn studies in Gent aangesloten bij de atletiekclub van KAA Gent. Om toch verder te blijven oefenen op dat hoogspringen. Aan veldlopen deed ik niet zo heel vaak mee. En als ik het wel deed, spookte het de hele tijd door mijn hoofd: nu stoppen, ik hoop dat het snel gedaan is… enzovoort. Als we drie rondes opwarmden, zal het veel geweest zijn. Alles was gefocust op het explosieve. Door mij zo hard op dat hoogspringen toe te leggen, was ik ook niet zo specifiek getraind in lopen, hoewel ik dus wel heel lang een goede conditie had.”
Wanneer besloot je om toch weer te gaan lopen?
“Ik denk dat ik een tiental jaar lang niet echt aan sport heb gedaan. Nee, dat weet ik wel zeker (lacht). Toch bleef ik heel lang op gewicht. Mijn lijf heeft zichzelf blijkbaar in dat decennium goed onderhouden. Maar dan bleek plots mijn krediet opgebruikt. En ja, zo besloot ik dus om wat te gaan lopen. Om de strijd tegen de onverbiddellijke zwaartekracht aan te gaan. Trouwens, mijn ouders zijn na een tijdje ook gestopt met veel aan sport te doen. Ik probeer niet dezelfde fout te maken. De eerste spreekwoordelijke loopstapjes zette ik dan aan Sint-Amandsberg, waar je een leuke boulevard hebt langs de Schelde.”
“Ik ben weer beginnen lopen om de strijd tegen de onverbiddellijke zwaartekracht aan te gaan”
Lieven Scheire
A l’improviste of ben je meer een man met een plan?
“Puur improvisatie, in het begin was dat soms maar anderhalve kilometer. Dat hield ik enkele keren vol, maar dan stopte ik weer. Zonder reden. Gewoon geen plaatsje in de agenda of simpelweg niet meer aan gedacht. Waardoor ik later weer helemaal opnieuw kon beginnen. Je kan bezwaarlijk zeggen dat ik het lopen gestructureerd heb aangepakt (lacht).”
En was het meteen liefde op het eerste zicht?
“Nee, ik geef het toe. Ik moet het eigenlijk echt inplannen omdat ik het anders makkelijk zou skippen. Lopen staat heel vaak op mijn to-do-lijstje, maar het schiet er soms aan in. Kinderen, afspraken, moe van het werk… Zo krijg je natuurlijk geen routine. Er zijn altijd wel redenen te bedenken om het niet te doen, met werk als voornaamste. En toch, eigenlijk doe ik het best graag. Het is natuurlijk wel makkelijk: loopschoenen aantrekken en je bent weg. Maar, kort gezegd: het is nog altijd leuker voor mij om gelopen te hebben dan om te lopen. Aan goeie voornemens is er alvast geen gebrek. Maar het internet wenkt natuurlijk steeds. Dan zit ik wat te werken en dan denk ik weer aan iets anders en op het einde van de dag heb ik dan veel werk verzet, maar ben ik dus niet gaan lopen. Misschien moet ik me wel eens wagen aan een loopband-office (lacht). Dat doet mij trouwens denken aan een cartoon die ik onlangs zag: een man loopt achter een antilope aan met daarop een laptop gebonden en roept: ik ga die mannen van de standing office eens goed aftroeven (lacht).”
“Het is nog altijd leuker voor mij om gelopen te hebben dan om te lopen”
Lieven Scheire
Het verbaast me dat ik je voor het lopen geen smartphone zie gebruiken. Ik zou verwachten dat de wetenschapper in jou al je tijden registreert en analyseert. Daar bestaan allemaal slimme en wetenschappelijk goed onderbouwde apps voor. Maar ja, je broekje geeft het natuurlijk ook wat weg: geen fancy loopsnufjes voor Scheire?
“Nee, ik zet trouwens ook geen muziek op. Hoewel ik overweeg om het eens met een podcast te proberen? en dan denk ik spontaan aan Mosselen om half twee van Xander De Rycke en al helemaal aan Radiolab, bij velen bekend als de beste podcast ter wereld. Dat is een radioshow van Jad Abumrad en Robert Krulwich waarin wetenschap op een leuke manier aan bod komt met muziek en straffe verhalen erdoor verweven. Of luisterboeken, daar kan ik mij misschien ook eens aan wagen. Dat is mij alvast door lopende vrienden aangeraden. Muziek is mij wat te druk bij het lopen.”
Ook je hartslag hou je niet bij?
“Dat dan weer wel. Ik weet wanneer je aan vetverbranding doet, wanneer je aan je conditie werkt enzovoort, maar ik zit zelf makkelijk aan de 150, 155. Onder de 140 blijven is echt moeilijk. Ik heb de neiging om door te lopen. Dat is karakterieel, vrees ik (lacht). Maar ik voel wel dat ik zo snel in conditie raak. Vorige week ben ik tweemaal aan een stevig tempo vijf kilometer gaan lopen en ik ben nu op een punt gekomen dat ik voel dat ik bij het lopen een dipje kan overwinnen. De aantrekkingskracht van het lopen ligt naast het fysieke aspect toch vooral in de mentale strijd met jezelf. Volhouden! Jezelf de hele tijd een wortel voorhouden. Het snelst voel ik mijn conditie echter verbeteren bij het mountainbiken. Zwemmen zou ook kunnen, want ik woon vlakbij een zwembad. Maar eerlijk, zwemmen vind ik saai en ik haat chloor en wratten, om over de aanwezigheid van ouw bomma’s nog maar te zwijgen (lacht).”
Als je graag doorloopt, vermoed ik dat een loopwedstrijd wel wat aantrekkingskracht op jou uitoefent.
“Een wedstrijd zoals de DVV Antwerp 10 Miles creëert het heerlijke effect van de stok achter de deur. Dan moet je wel op voorhand gaan lopen, anders red je het niet. Toch moet ik toegeven dat ik best wel wat meer had willen trainen voor de 10 miles van vorig jaar. Ik vond het wel een fantastische ervaring. Ik had in de uitstekende documentairemaker Koen Warlop de ideale haas. Hoewel ik na vijf kilometer al last begon te krijgen van mijn knie-oksel. Overbelast.”
Over Neveneffecten gesproken…
“Ja, maar toch bleef ik volhouden. Vanaf kilometer zes dacht ik, allez nog 1 kilometer en dan moet ik hem wel lossen. Maar dan hield ik het nog een kilometer vol achter mijn haas en dan nog eentje én nog eentje. Dat lukte perfect tot aan de Konijnenpijp waar ik het echt moeilijk kreeg. Begon er een oudje naast mij te lopen en die bood me wat druivensuiker aan. Dat had een heerlijk effect. Die dextrootjes hebben me erdoor geholpen, want anders had ik dat laatste stukje na de tunnel zeker gestapt. Ja, ik wil best nog wel van die wedstrijden doen. Ik ben gecharmeerd geraakt door het circuit van de stadslopen.”
“Op de 10 Miles kwam een oudje naast me lopen. Zijn druivensuiker heeft me erdoor geholpen”
Lieven Scheire
