Asfaltwegen of een atletiekbaan van kunststof hebben een hard en vlak oppervlak en dat loopt lekker. Ervaren lopers weten dat het al verschil kan maken als er ongelijke stukken met stenen of keien in het parcours zijn opgenomen. Dit geldt helemaal als er veel bochten op het traject liggen of als je over stukken bosgrond of door het zand moet. Maar wat is nu juist de invloed van het parcours (en de ondergrond) op de prestatie? Hoeveel tijd verlies je bij niet-ideale omstandigheden? De auteurs van het boek Hardlopen met Power! zochten het uit aan de hand van de informatie uit hun eigen boek en het vermogen van onze menselijke motor.
Extra weerstand van zand, gras en bosgrond
Het is belangrijk om te weten dat de weerstand op de weg minimaal is en het specifieke energieverbruik (c) dan de standaardwaarde van 0,981 kJ/kg/km bedraagt. Dit is het energieverbruik per kilogram lichaamsgewicht en per kilometer hardlopen.
Dit specifieke energieverbruik is verschillend bij verschillende ondergronden. Zo is het energieverbruik van een bosparcours zo’n 3% hoger en van een cross zelfs tot 6% hoger. Deze waarden sluiten goed aan bij onze ervaringen. Vooral het lopen in zand vergt veel extra energie (tot 25% meer) en leidt tot relatief veel tijdverlies.
Extra energieverbruik voor een bochtig parcours
Elk parcours is anders. Toch kan er een inschatting gemaakt worden van het extra energieverbruik en het tijdverlies door bochten. Zowel voor als na een bocht moet je wat afremmen en weer versnellen. Als we in een bochtig parcours één bocht hebben per 200 meter, is het gemiddelde tijdverlies 1%. Dit komt overeen met een verhoging van het specifieke energieverbruik van eveneens 1%.
Tijdverlies bij een niet-ideaal parcours
In de onderstaande tabel laten we de resultaten zien van berekeningen aan de volgende typen parcours:
1. Ideaal parcours (asfalt, kunststof, c = 0,981 kJ/kg/km)
2. Bochtig parcours of klinkers (c = 1% hoger)
3. Bosparcours (mix van fietspaden en gras, c = 3% hoger)
4. Cross (mix van gras en zand, c = 6% hoger)
Uiteraard zijn dit geschematiseerde situaties en zal het parcours in de praktijk wat afwijken van deze aannames, maar het geeft wel een goede indruk van de effecten. In de tabel is het effect van het parcours op de tijden voor onze Marathon Man (die we steeds in onze boeken als voorbeeld gebruiken) uitgerekend.
Besluit
We zien dat het effect van het parcours voor onze Marathon Man ongeveer 1 tot 2 minuten kan zijn op de 10 km en 2 tot 10 minuten bij de marathon. Een marathon wordt niet vaak op een cross-parcours gelopen, zodat de verschillen in de praktijk minder groot zijn.
Je kunt het effect van alle factoren op je prestaties nalezen in ons nieuwe boek Hardlopen met Power! Meer info op www.hardlopenmetpower.nl