Het Geheim van Hardlopen mede-auteur Ron van Megen staat op zondag 22 november 2015 aan de start van de Great Ethiopian Run. Het is de climax van een loopreis met clinics in dit ultieme loopland. De Great Ethiopian Run vindt in Addis Abeba plaats en is met meer dan 40.000 deelnemers de grootste wegwedstrijd van Afrika. De wedstrijd is over 10 km. Addis Abeba ligt centraal in het Ethiopisch Hoogland. De wedstrijd is op liefst 2450 m hoogte.
Tijdens de loopreis wordt onder meer overnacht in het Orange Lion Guesthouse in Addis Abeba. Naast het guesthouse woont Haile Gebrselassie. Deze goedlachse en heel toegankelijke buurman werd tweemaal Olympisch kampioen, negen keer wereldkampioen (waarvan vijf keer op de 10.000 m), verbeterde 27 keer een wereldrecord, én was vele jaren wereldrecordhouder op de marathon (Berlijn 2007 in 2:04:26 en Berlijn 2009 in 2:03:59). Tijdens de reis gaan we Haile ontmoeten. Natuurlijk willen dan vooraf meer weten over deze misschien wel grootste langeafstandsloper aller tijden.
Geboren in een tent
Haile werd geboren op 18 april 1973 in een traditionele tent in een veld bij de ongeveer 175 km zuidelijk van Addis Abeba gelegen plaats Assela. Zijn ouders hadden liefst 10 kinderen. Haile heeft zijn talenten ontdekt omdat hij de 10 km naar school dagelijks lopend moest afleggen. Op 2500 m hoogte! Zijn vader vond het maar niets dat Haile niet net als hij boer wilde worden en Haile voor een professionele loopcarrière koos. De komaf van Haile verklaart misschien ook wel waarom hij zelfs in de marathon alleen maar water neemt. Het huidige wereldrecord is in 2014 door de Keniaan Dennis Kimetto in de marathon van Berlijn op 2:02:57 aangescherpt. Met sportdrank zou Haile wellicht die minuut verschil met Kimetto sneller zijn geweest en dit wereldrecord nog steeds in handen hebben.
Nederlandse connectie
In 1992 ging de uit Nijmegen afkomstige voormalig topatleet en atletenmanager Jos Hermens met zijn bureau voor de toen 19-jarige Haile werken. Het is dan ook niet verwonderlijke dat Haile zijn persoonlijke record op de 15 km (41:38) in de Nijmeegse Zevenheuvelenloop van 2001 liep. Haile heeft meerdere edities van de Zevenheuvelenloop gewonnen. Zijn laatste deelname was in 2013 als 40-jarige. Hij won toen in 42:42.
De Ethiopiër was niet ontzettend blij met zijn laatste race. Na afloop zei hij: “De eerste 5 kilometer ging te langzaam. Ik was liever onder de 42 minuten geëindigd.” Wij vinden de tijd van Haile als 40-jarige helemaal niet matig als we het vergelijken met het wereldrecord op de 15 km weg dat nog steeds op naam van de Keniaan Leonard Patrick Komon staat. Komon heeft dit als 22-jarige in 2010 in de Zevenheuvelenloop gelopen. Met de calculator op www.hetGeheimvanHardlopen.be kunnen we op basis van deze tijd uitrekenen dat voor Komon als 40-jarige 43:27 haalbaar moet zijn. Haile heeft dus helemaal niet slecht gelopen!
Haile heeft ook bij de 10 Engelse mijl van Tilburg (2005) een wereldrecord gelopen, in 44:24. De bijnaam Mister Hengelo verwierf hij door zijn records bij de FBK Games, zoals de 5000 m baan (12.56,96 in 1994) en 10.000 m baan (26.43,53 in 1995 en 26.22,75 in 1998).
Afscheid als atleet
De nu 42-jarige Haile heeft al een paar keer zijn afscheid aangekondigd als wedstrijdatleet. Hij stopt niet met lopen. Gebrselassie zou op 4 oktober 2015 in de Schotse stad Glasgow met de 10 kilometer van de Great Scottish Run zijn carrière afsluiten. Vanwege familiale omstandigheden is hij daar niet gestart. Een zus was ernstig ziek. Het is bijzonder dat Haile in Glasgow nog aan de start wilde verschijnen. Er zijn maar weinig master atleten in Ethiopië die lopen. Dat doe je namelijk niet meer als je al wat ouder bent. Ethiopiërs lopen alleen om te winnen, niet voor hun ontspanning.
Maatschappelijke carrière
Inmiddels gepromoveerd “from athletics to the boardroom” traint Haile elke dag nog vroeg in de ochtend. Om negen uur zit hij op kantoor. Zijn prijzengeld is Haile aanvankelijk gaan beleggen in onroerend goed en tegenwoordig zit hij ook in koffie, is auto importeur van Hyundai en heeft hij een resort aan een meer. ‘Don’t put all your eggs in one basket’, is de ondernemingsfilosofie van Haile. Deze veelzijdigheid als ondernemer is heel anders dan de focus die hij als topatleet moest hebben.
Koffie is het grootste exportproduct van Ethiopië. Van oorsprong komt koffie uit dit gebied en is van daaruit naar de Arabische landen verspreid. Ook in koffie is de keizer van de Ethiopische atletiek een belangrijk man geworden. Haile zorgt met een imperium van 1500 medewerkers voor veel werkgelegenheid en tekent tegelijkertijd voor tal van sociale projecten op het gebied van onderwijs en aids. Hij blijft onder dit alles de heel gewone goedlachse en toegankelijke man die hij altijd al was. Haile zegt nog dagelijks te ervaren dat sport belangrijk is om stress kwijt te raken.
Haile sponsort de deelname van alle leerlingen van een dovenschool aan de Great Ethiopian Run
Haile en The Great Ethiopian Run
Het zal niemand verbazen dat Haile de voorzitter is van de organisatie van The Great Ethiopian Run. Zelf heeft Haile The Great Ethiopian Run gewonnen in 2001. Met 30:04 was zijn tijd voor deze 10 km race niet eens zo snel. Meestal finisht de winnaar ondanks de hoogteligging onder de 30 minuten en zelfs onder de 29 minuten. Onder de 40.000 deelnemers staan altijd veel snelle jongens aan de start. Hoe goed liep Haile toen eigenlijk in de Great Ethiopian Run?
We weten dat Haile in 1998 in Hengelo een wereldrecord liep op de 10.000 m baan in 26.22,75 en in 2002 op zeeniveau een wereldrecord 10 km op de weg neerzette in Doha, de hoofdstad van Qatar, in een tijd van 27:02. Als we de tijd in Hengelo invullen in de calculator op www.hetGeheimvanHardlopen.be, zien we dat Haile toen een VO2 max van 88,38 ml/kg/min moet hebben gehad.
Lopen op hoogte beïnvloedt je loopprestaties sterk. De luchtdruk en daarmee de luchtdichtheid neemt namelijk af met de hoogte, en daarmee neemt ook evenredig de hoeveelheid beschikbare zuurstof af. In Addis Abeba (2450 m hoogte) is de luchtdruk nog maar 0,75 atmosfeer. Je presteert op die hoogte daarom aanmerkelijk minder dan in een laagland wedstrijd op zeeniveau.
In het vorige artikel hebben we laten zien dat Ron 8 minuten langzamer zal zijn dan op een 10 km in Nederland. Haile is natuurlijk wel geacclimatiseerd aan de hoogte. Dan geldt de formule:
%VO2 max = 99,921-1,8991*h-1,1219*h2
Als we het voordeel van de lagere luchtweerstand door de lagere luchtdichtheid op hoogte ook incalculeren kunnen we voor de snelle Haile daarom uitgaan van ongeveer 88,7% van zijn VO2 max.
Oftewel, Haile zal in 2001 met een VO2 max van ongeveer 88,7% van 88,38 = 78,4 ml/kg/min aan de start van The Great Ethiopian Run hebben gestaan. Daar hoort rekenkundig een tijd bij op de 10 km van 29:43. Hij liep 30:04. Maar, The Great Ethiopian Run is een wegwedstrijd met ook nog eens 85 hoogtemeters en is dus niet helemaal te vergelijken met de vlakke atletiekbaan in Hengelo. Als we dezelfde som maken op basis van zijn wereldrecord op de weg in Doha komen we uit op 30:04. Precies de tijd die hij ook werkelijk gelopen heeft toen hij The Great Ethiopian Run won!
Je kunt het effect van alle aspecten op je eigen tijden berekenen met de calculator van www.hetGeheimvanHardlopen.be. Het boek is nu ook verkrijgbaar als e-book.
Dit artikel werd mogelijk gemaakt door Hans van Dijk en Ron van Megen.
