Tijdens de reis in Ethiopië reisden in onze groep 3 Ethiopische lopers mee. Twee snelle mannen en een snelle vrouw: Firezar Duguma (geboren op 16 maart 1989), Degife Yohannesse (geboren 19 september 1986) en Tizita Niguse (geboren op 1 mei 1997). Graag stellen we ze even aan u voor.
In België of Nederland zouden ze allemaal bij de nationale top behoren. Firezar (spreek uit als Frazer) en Tizita hebben zelfs geen probleem met de olympische limiet voor de marathon voor Rio 2016 (respectievelijk 2:17:00 en 2:42:00). De Nederlandse federatie stelt met 2:11:00 en 2:28:00 de eisen nog wat scherper, maar ook daaraan kan Firezar voldoen!
De nu 18-jarige Tizita maakte eind 2013 (!) haar internationale debuut bij de halve marathon in Cochin, India. Ze werd daar bij 22°C en een hoge luchtvochtigheid derde in 1:15:32. De marathon liep ze daarna in China in 2:43. Haar beste tijd op de 10 kilometer liep ze op hoogte in Ethiopië in 34 minuten.
Het is overigens geen sinecure om de gegevens van Ethiopiërs te verifiëren, want het land kent een andere jaartelling. Wij lopen 7 jaar en 8 maanden voor en dus zitten ze daar nu in 2008. Ethiopië heeft ook een heel ander schrift waardoor meerdere spellingen van namen kunnen voorkomen.
Ron van Megen met de onbekende looptoppers Firezer Duguma en Tizita Niguse
Atletiekclubs in Ethiopië
Geïnspireerd door elite-atleten als Haile Gebrselassie dromen de vele goede Ethiopische lopers ervan gescout te worden door een van de ongeveer twintig gesponsorde atletiekclubs. Die clubs zijn vergelijkbaar met de professionele Nederlandse schaatsteams en hebben bedrijven als sponsors. Denk aan de Commercial Bank of Ethiopia of overheidsorganisaties zoals de Oromiya Police Club en Oromia Water Works Athletics Club.
Wie gescout wordt door zulke clubs, komt in aanmerking voor een mooi salaris van een paar honderd euro per maand. En je maakt kans op een volgende stap op weg naar de internationale top. Nike en Adidas (met Haile Gebrselassie als icoon) zijn als kledingsponsors prominent in het land aanwezig.
Prijzen naar huis
Ron vloog daags na de marathon van Istanboel (15 november 2015) naar Addis Abeba. In het vliegtuig zat ook een loopdelegatie uit de Ethiopische regio Oromia. De grote bekers in hun handbagage maakten duidelijk dat ze in Turkije de nodige prijzen hadden veroverd. Amane Gobena Gemeda (geboren op 11 september 1982) had de marathon bij de vrouwen gewonnen in 2:31:58. Ze was er ook zo’n 45.000 euro rijker door geworden. Ook Amane komt uit de Oromia-regio, waar Bikoji ligt, het town of runners.
De Ethiopische atletiekclubs hebben wereldwijd de grote loopwedstrijden scherp in het vizier. Naar verluidt is 15 procent van het start- en prijzengeld voor de manager. De betaling is drie maanden later, nadat de dopingresultaten binnen zijn.
Amane Gobena Gemeda met haar beker na winst in de marathon van Istanboel.
Wie is Firezar Duguma?
De 26-jarige Firezar van onze reisgroep is lid van een regionale overheidsatletiekvereniging, maar krijgt daar geen inkomen van en heeft ook geen manager die alles voor hem regelt. Hij moet zijn inkomen verdienen door mee te gaan met de loopreizen voor toeristen van Ethiopia Xperience en RunAfrica.
Firezar is geboren en opgegroeid in district Nansebo, ten zuidwesten van Bale Mountains National Park. Dit groene gebied op de Ethiopische hoogvlakte is de bakermat van koffie. Zo’n 300 jaar na Christus werd koffie hier voor het eerst ontdekt door een geitenhoeder. De vader van Firezar is boer, zijn moeder is imker. Het gebied staat ook bekend voor de honing die ervandaan komt.
Op 11-jarige leeftijd begon Firezars loopcarrière. Hij legde de 5 kilometer van en naar de basisschool dagelijks al lopend af. Op de middelbare school benutte hij de 30 minuten lunchpauze om te trainen. Firezar richtte zich in die tijd vooral op de 1.500- en 3.000 m-baan. Hij was trots dat hij tot tweemaal toe geselecteerd werd voor het regionale voetbalelftal en daarbij een compleet Chelsea-tenue won.
Zijn ouders doen er nog steeds alles aan om Firezar te helpen een goede loper te worden. En dus schotelen ze hem onder meer goede voeding voor. Op het menu staat het traditionele Ethiopische checebsa (plat doorbakken brood), baso (een smoothie op basis van barely en honing), injera (de bekende Ethiopische pannenkoek op basis van het fijnkorrelige oergraan teff), het grovere graan barely, brood, honing, melk en yoghurt.
Firezar is goed ontwikkeld. Hij spreekt een aardig woordje Engels en studeerde natuurwetenschappen en bouwkunde. Firezar traint ook nu tweemaal per dag, loopt meer dan 200 kilometer per week en hoopt nog steeds van harte dat iemand hem ontdekt en een kans geeft. Aanvankelijk liep Firezar niet meer dan 10.000 m-wedstrijden. Later ging hij zich toeleggen op langere afstanden. Het meest trots is hij op de 63:11 in de halve marathon op de Ethiopische hoogvlakte van Hawassa.
Firezar heeft voordeel van zijn basissnelheid als baanatleet. Ook zijn andere persoonlijke records zijn indrukwekkend en op hoogte gerealiseerd: 5.000 m in 14:05, 10.000 meter baan in 29:02.55 en de marathon in 2:14. Wat moet dat wel niet worden op zeeniveau? Firezar droomt ervan om in de marathon van Rotterdam aan de start te staan. Hij is er zeker van dat 2:10 haalbaar is en denkt dat er misschien wel een 2:08 in zit. Met die tijden zou hij in Rotterdam 2015 bij de eerste 5 zijn gefinisht!
Firezar Duguma en Degife Yohannesse (lichtblauw shirt) gaan even los op de atletiekbaan bij het stadion in Addis Abeba.
Belangstelling!
Voor wie ook eens een loopervaring in Ethiopië wil meemaken en niet alleen wil kennismaken met het looptoerisme, maar ook met talenten als Firezar, Degife en Tizita, is het goed te weten dat de organisatie van de Great Ethiopian Run liefst acht andere wedstrijden organiseert, zowel wegwedstrijden als trailrunning.
Een aanrader is bijvoorbeeld de 3e editie van de Ethiotrail Race, in Abijatta-Shalla Lakes National Park (Langano) op 7 augustus 2016. Je kan overnachten in een van de resorts van Haile Gebrselassie. Jos Wesemann van Ethiopia Xperience gaat hier ook naartoe en kan vast meer informatie geven over de mogelijkheden.
Je kan het effect van alle aspecten op je eigen tijden berekenen met onze calculator op www.hetgeheimvanhardlopen.be. Daar kan je ook ons boek bestellen.
