Baanbrekend onderzoek: verouderingsproces is omkeerbaar

'Forever young. I want to be forever young.' Alphaville zong erover in 1984. Het lijkt sciencefiction, maar volgens Amerikaanse wetenschappers is het dat niet. In een baanbrekende studie vegen ze alle bestaande theorieën over ouderdom van tafel.

De gangbare theorie luidt dat veroudering het resultaat is van genetische mutaties die geleidelijk de cellen is ons lichaam aantasten. Daardoor krijgen we grijze haren, een verrimpelde huid, ontstaan er allerlei aandoeningen, … Die veroudering of achteruitgang is een onomkeerbaar proces.

Maar niet zo volgens David Sinclair, hoogleraar genetica aan de Harvard Medical School. Hij en zijn team deden 13 jaar lang onderzoek naar veroudering en kwamen tot heel andere inzichten. Het resultaat van die studie werd deze week gepubliceerd in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Cell.

Epigenoom

Volgens Sinclair speelt het epigenoom, het besturingssysteem van ons DNA, een cruciale rol. Elke cel van ons lichaam bevat hetzelfde DNA met daarin de code voor ruim 20.000 genen. De afstelling van die genen, welke er ‘aan’ of ‘uit’ staan, wordt het epigenoom genoemd. In de loop van je leven verliezen lichaamscellen – door interne en externe invloeden – steeds meer het vermogen om je oorspronkelijke DNA af te lezen, waardoor die cel ‘vergeet’ hoe ze moet functioneren. En dat maakt dat ze ‘inefficiënt’ wordt en dat je ‘ouder’ wordt.

Maar dat oorspronkelijke DNA is wél nog aanwezig in ons lichaam, als het ware opgeslagen als een ‘reservekopie’. We weten alleen niet hoe we toegang krijgen tot die DNA-kopie en hoe we alles opnieuw kunnen activeren, resetten. Als we dat wel zouden weten, kunnen we het verouderingsproces stoppen en zelfs terugdraaien. Bij de mens is dit nog niet gelukt, maar wel bij muizen.

Resetknop

Sinclair en zijn team hebben een ‘biologische schakelaar’ gevonden die de genen van de muizen ‘herprogrameert’. Oude, blinden muizen kregen daardoor hun gezichtsvermogen terug, bouwden opnieuw spierweefsel op en ontwikkelden nieuwe hersenen. De ‘reset’ kan in twee richtingen werken, want de onderzoekers slaagden er ook in om jonge muizen in sneltempo te ‘verouderen’.

De wetenschappers zijn ervan overtuigd dat dit op termijn ook bij mensen mogelijk moet zijn. Dit zou revolutionaire resultaten kunnen opleveren in de strijd tegen bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer of andere ouderdomsziekten. Tegelijk roept zo’n drastisch ingrijpen op het menselijke leven uiteraard ook heel wat ethische vraagstukken op.

“Het is niet meer de vraag of verjonging mogelijk is, maar wanneer”

“We begrijpen nog altijd niet hoe verjonging echt werkt, maar we weten wel dát het werkt”, zegt Sinclair in het Amerikaanse tijdschrift Time. “Als ik nu een ouder persoon zie, zie ik die niet als oud, maar beschouw ik dat als iemand wiens systeem opnieuw moet worden opgestart. Het is niet meer de vraag of verjonging mogelijk is, maar wanneer.”

‘Forever young. I want to be forever young. Do you really want to live forever? Forever young.’

Like this article? Share it!

Misschien vind je deze ook interessant?