Onze echte lichaamsleeftijd is de ouderdom op basis van de cellen, organen en weefsel in ons lichaam. De Bioklok-studie richtte zich op de vraag of die zogenaamde ‘epigenetische leeftijd’ een meetbare indicator is van de verouderingssnelheid en of die gevoelig is voor veranderingen in levensstijl op korte termijn. In tegenstelling tot traditionele meetmethoden, zoals fysieke tests en bloedwaarden, biedt dit epigenetisch onderzoek ons een exact beeld van het verouderingstempo en de impact van levensstijlveranderingen.

Trend naar verjonging

De baanbrekende studie, ondersteund door Novo Nordisk en NN verzekeringen, volgde 33 vrijwilligers tussen de 35 en 65 jaar oud die gedurende zes maanden intensieve fietstraining kregen, aangepast aan hun basisconditie. Hoewel de deelnemers chronologisch gezien zes maanden ouder zouden moeten zijn geworden, waren ze epigenetisch gezien niet verouderd op die zes maanden en was er zelfs een trend naar verjonging ( +/- 1,7 maand jonger).

Prof. Tim De Meyer vult aan: “Naarmate we ouder worden, verliest het lichaam de capaciteit om ons DNA goed te gebruiken (lees: de epigenetische informatie wordt verstoord). Dat gaat gepaard met ouderdomsgerelateerde aandoeningen. Dit onderzoek toont aan dat fysiek fitter worden de werking van het DNA opnieuw optimaliseert. Dat dit zo snel kan is wonderbaarlijk.”

Betere fitheid en gezondheid van slagaders

Daarnaast werd een significante verbetering vastgesteld in de fysieke fitheid van de deelnemers aan het onderzoek. De VO2-max, een maat voor aerobe fitheid en functionele capaciteit, verbeterde met bijna 20% over de periode van zes maanden. Bovendien vertoonden net die mensen met de duidelijkste toename in VO2-max de grootste epigenetische verjonging. De onderzoekers constateerden tot slot ook een ‘verjonging’ van de slagaders met 3,6 jaar. Intensieve training verbetert dus duidelijk de gezondheid van de slagaders.

“Als we ouder worden verstijven onze vaatwanden”, verduidelijkt Prof. Ernst Rietzschel. “Die snelheid van verstijving geeft robuuste informatie over je toekomstige kans op hart- en vaatziekten en dit onafhankelijk van de klassieke risicofactoren (zoals bloeddruk, cholesterol, roken, …).”

“Bij het opstellen van het trainingsprogramma werd rekening gehouden met de voorgeschiedenis van de deelnemers en de resultaten van de conditietest”, zegt Wim Van Hoolst van Golazo Energy. “Het programma bestond uit twee korte en één langere fietstraining per week, met een gemiddeld trainingsvolume van vijf uur per week. Ook al zijn er enkele individuele verschillen, het effect op de VO2-max was significant en heeft geleid tot deze mooie resultaten.”

Hoewel de epigenetische leeftijd op individueel niveau nog niet een perfecte maatstaf is voor biologische leeftijd, zijn deze resultaten veelbelovend voor de ontwikkeling van nieuwe methoden om veroudering te meten en tegen te gaan. Deze studie markeert een belangrijke stap in het begrijpen van hoe fysieke training de veroudering kan beïnvloeden en biedt hoop op nieuwe strategieën om gezond ouder te worden.